Muhterem Kardeşlerim,
İslam sosyal bir dindir. İnsanları bir zincirin halkaları gibi birbirlerine bağlayıp, kaynaştıran, birlik, beraberlik ve kardeşliği sağlayan birçok değerler ortaya koymuştur. Bu değerlerin başında sıla-i rahim gelmektedir. Sıla-i rahim ise, bir kimsenin akraba ve yakınlarına karşı göstereceği insani, ahlaki ve sosyal sorumluluklarını ifade eder.
Kıymetli Kardeşlerim!
Hısım ve akrabalık bağı kutsal bir bağ olup, kaynağı da ilâhidir. Her ne sebeple olursa olsun, bu ilişkinin zedelenip koparılmasına dinimiz asla müsaade etmemiştir. Zira insanın diğer insanlarla olan ilişkileri, yakınları ile olan ilişkilerine göre şekillenmektedir. Buna göre yakınları ile iyi ilişkiler içinde olmayan insan, diğer insanlarla nasıl iyi ilişkiler içinde olabilir? Kur’an-ı Kerim’de, “Allah'a ibadet edin ve O'na hiçbir şeyi ortak koşmayın. Ana-babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, uzak komşuya, yakın arkadaşa, yolcuya, idare ve himayeniz altında olanlara iyi davranın. Allah kendini beğenen ve daima böbürlenip duran kimseyi sevmez.” ayeti, müslümanların yapması gereken görevlerden bir kısmını dile getirmektedir. Ayete konu olan gruplarla iyi ilişkiler kurabilmenin yollarından birisi de sıla-i rahim kavramı içinde değerlendirilen ve belki de onun özünü teşkil eden ziyarettir. Zira nice yalnız anne-babalar, akrabalar, hal ve hatırlarını soracak, dertlerini paylaşacak bir dost, evlat, yakın yolu gözlemektedir Şurası bir gerçektir ki, gün geçtikçe yalnızlaşıyoruz. Gerek akrabalarımız, gerekse diğer insanlarla ilişkilerimiz daha da zayıflıyor. Kendimizin dışındaki insanları ve onların problemlerini gün geçtikçe umursamaz oluyoruz. Huzuru, sevinci, üzüntüyü, varlığı, yokluğu bireysel olarak yaşamaya doğru hızla ilerliyoruz. Oysa problemler, üzüntüler paylaşıldıkça hafifler, aynı şekilde sevinçler de paylaşıldıkça bir anlam kazanır. Ahlâkımız, ticaretimiz, sanatımız, dinlenme ve eğlence kültürümüz, insanî ilişkilerimiz gittikçe yozlaşmaktadır. Bunun en önemli sebebi modern dünyanın bizlere sunduğu hayat tarzı ve kendi değerlerimizden uzaklaşmamız olsa gerektir. Kentlere doğru yaklaştıkça akraba ilişkilerinin zayıfladığını, hatta kaybolma noktasına geldiğini görmekteyiz. Oysa dinimiz, bir taraftan akraba ilişkilerini mümkün mertebe kuvvetlendirmemizi, onlardan muhtaç konumda olanları koruyup kollamamızı emretmektedir.
Değerli Kardeşlerim,
Sıla-i rahimin önemini vurgulayan hadislerden bir demet sunmak istiyorum: “Kim, rızkının Allah tarafından genişletilmesini, ecelinin uzatılmasını isterse sıla-i rahim yapsın.” “Yoksula bir şey vermek sadakadır. Akrabaya bir şey vermenin ise iki sevabı vardır. Birisi sadaka sevabı, diğeri de akrabayı görüp gözetme sevabıdır Yine Peygamberimiz, “Akrabadan gelen iyiliğe misliyle karşılık veren kimse tam mânâsıyla akrabasına sıla etmiş değildir. Gerçek sıla, kendisiyle ilgiyi kesenleri görüp gözetmektir.” buyurmuşlardır. İnanmış olan kimse artık bu ayet ve hadisler karşısında akrabaları ile ilgisini kesemez. Onların rahatsız edici ve kabul edilemez davranışları karşısında bile onlara iyilik etmek ve yardımda bulunmak durumunda olmalıdır.
Muhterem Müslümanlar,
Hemen hemen her sene kilometrelerce yolu katedip akraba, eş dost ve vatan hasretini dindirmek için ülkelerine yolculuk yapan siz değerli kardeşlerime şunu da hatırlatmak isterim ki yol güzergahımızda ve ülkemizde bizden ziyaretlerimizi bekleyen, tarihe yön verniş, insanlığın yolunu aydınlatmış nice büyüklerimiz, şehitlerimiz ve onların eserleri vardır. Onları da imkan nisbetinde ziyaret etmek önemli bir görev ve sorumluluğumuzdur. Lütfen bu sorumluluğumuzu da ihmal etmeyelim. Hutbemize başta okumuş olduğumuz âyet-i kerîmenin mealiyle son verelim: “Adını kullanarak birbirinizden dilekte bulunduğunuz Allah’tan ve akrabalık haklarına riayetsizlikten de sakının. Şüphesiz Allah sizin üzerinizde gözetleyicidir.”
1.Nisa 4, 36
2.Buhari Edep, 12
3.Nesai, Zekât 82; Tirmizi, Zekât 26; İbn Mâce, Zekât 28
4.TBuhari, Edp, 15
5.Nisa 4, 1
Hayri CİHANGERİ
Frankfurt-Giessen Din Görevlisi
Hutbe (iki sütunlu PDF)